Fundargerð 60. fundar Loftslagsráðs

12. janúar 2023

Fulltrúar sem sátu fundinn: Halldór Þorgeirsson, Aðalheiður Snæbjarnardóttir, Auður Alfa Ólafsdóttir, Árni Finnsson, Guðmundur Þorbjörnsson Ragnhildur Freysteinsdóttir, Hafdís Hanna Ægisdóttir, Helga Ögmundsdóttir varafulltrúi, Hildur Hauksdóttir, Hjörleifur Einarsson, Hrönn Hrafnsdóttir, Ingibjörg Svala Jónsdóttir, Smári Jónas Lúðvíksson, og Valur Klemenson.

Gestir fundarins voru: undir lið tvö: a) frá umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytinu, þau Halla Sigrún Sigurðardóttir skrifstofustjóri stefnumótunar og innleiðingar; Sigríður Svana Helgadóttir, settur skrifstofustjóri  eftirfylgni og fjármála, Vanda Úlfrún Helsing, teymisstjóri loftslagsteymis, Steinar Kaldal teymisstjóri og Sigurður Ármann Þráinsson, náttúruverndar- og menningarminjateymi, b) frá matvælaráðuneytinu þau Björn Helgi Barkarson, skrifstofustjóri og Freydís Vigfúsdóttir, bæði á skrifstofu sjálfbærni og c) Snorri Sigurðsson, sviðsstjóri náttúruverndar hjá Náttúrufræðistofnun.

Fundurinn var haldinn í húsakynnum ASÍ, Guðrúnartúni 1, Reykjavík kl 14:00-16:05. Þórunn Wolfram framkvæmdastjóri skráði fundargerð.

Formaður bauð fólk velkomið og þakkaði Auði Ölfu Ólafsdóttur fulltrúa ASÍ fyrir að hýsa fundinn.

Fundargerð síðasta fundar

Samþykkt fundargerðar 59. fundar frestast til næsta fundar.

Loftslagsáherslur og líffræðileg fjölbreytni – samþætting markmiða og aðgerða.

Gestir fundarins kynntu helstu niðurstöður 15. aðildarríkjaþings samningsins um líffræðilega fjölbreytni (CBD COP15) og fóru yfir tengingar þeirra við meginniðurstöður COP27 þings loftslagssamningsins. Fram kom að ný stefnumótun og markmið samningsins, sem samþykkt voru á þinginu, draga glöggt fram mikilvægi loftslagsverndar, samhliða vernd líffræðilegrar fjölbreytni vistkerfa heimsins og þess megi sjá skýr merki í ákvarðanatöku víða. Nefnt var að til dæmis er mikil áhersla innan norræna samstarfsins á að flétta loftslagsáherslur og líffræðilega fjölbreytni þétt saman og það sama á við innan ESB. Þar voru sérstaklega nefnd drög að nýju regluverki sem fjalla um hvernig ESB hyggst votta, á samræmdan hátt, kolefnisupptöku úr andrúmslofti (e: EU Carbon Removal Certification).

Farið var yfir fyrirhugaða og fyrirliggjandi samþættingu loftslagsáherslna og verndar/eflingar líffræðilegrar fjölbreytni í stefnumörkun hérlendis og nýtt skipurit umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytisins kynnt stuttlega í því samhengi. Fram kom að stefna stjórnvalda í landgræðslu og skógrækt til 2031 (Land og Líf) og aðgerðaáætlun hennar, gefin út af matvælaráðherra í ágúst 2022, dregur skýrt fram mikilvægi loftslagsverndar og verndar líffræðilegrar fjölbreytni við endurheimt raskaðra vistkerfa, skipulag sjálfbærrar landnýtingar og skógræktar.

Rætt var að atvinnulífið og fjármálakerfið eru í meira mæli farið að taka mikilvægi verndar lífbreytileika inn í sínar aðgerðir, samhliða því að horfa til loftslagsverndar. Í því samhengi kynnti Aðalheiður Snæbjarnardóttir, fulltrúi Festu í Loftslagsráði stuttlega samtökin „Partnership for Biodiversity Accounting Financials“ (PBAF) sem ætlað er að hanna samræmdan mælikvarða um hvernig megi mæla áhrif fjármálayrirtækja á líffræðilega fjölbreytni, til viðbótar við samræmdar mælingar á kolefnislosun frá lána- og eignasöfnum þeirra (PCAF).

Umræður urðu um efni kynninganna og hvernig ráðið gæti stuðlað að jákvæðri samþættingu lífríkis- og loftslagsverndar.

Önnur mál og næstu fundir

Tillaga að fundaskipulagi til vorsins kynnt stuttlega.

Næsti fundur verður haldinn 26. janúar 2023, frá kl. 10:00-12:00.

Fréttir

Málþing um stjórnun loftslagsmála og hlutverk loftslagsráða

Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytið og Loftslagsráð boða til málþings um stjórnun loftslagsmála og hlutverk loftslagsráða. Á málþinginu verður fjallað á fræðilegan hátt um stjórnun loftslagsmála (e. climate governance) og hlutverk...

Breytingar á Loftslagsráði í undirbúningi hjá umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytinu

Í minnisblaði sem Guðlaugur Þór Þórðarson umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra kynnti á dögunum fyrir ríkisstjórninni kemur fram að hann hyggst þróa og efla Loftslagsráð svo það geti sinnt lögbundnu...

Uppgjör Loftslagsráðs

Loftslagsráð lýkur senn fjögurra ára skipunartíma sínum. Af því tilefni lagði ráðið mat á þann árangur sem náðst hefur, eða ekki náðst, síðustu fjögur árin í viðureigninni við loftslagsvá hérlendis og gaf út í skjali er nefnist: Uppgjör...

Tölum skýrt og verum hreinskilin til að vita hvar við stöndum

Á Loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna, COP28, í lok þessa árs verður í fyrsta skipti kynnt svokallað stöðumat heimsins, eða global stock take. Stöðumatinu er ætlað að gefa nákvæma mynd af því hvar þjóðir veraldar eru staddar þegar kemur að...

Bráðnun jökla að aukast

Samkvæmt niðurstöðum nýrrar alþjóðlegrar rannsóknar hafa jöklar á Suðurskautslandinu og á Grænlandi bráðnað mun hraðar á undanförnum áratugum en áður var talið. Árleg bráðnun jöklanna hefur sexfaldast frá 1992 og sjö verstu árin hvað varðar...

Hlýnun stefnir yfir 1,5 gráðu mörkin á næstu árum

Fjármálaáætlun fyrir árin 2024-2028 hefur nú verið kynnt. Hún hefur að geyma áætlun um þróun ríkisútgjalda og tekna, og þar eru lagðar á borðið þær áherslur sem einkenna skulu umsvif hin opinbera á komandi árum. Áætlunin er byggð á spálíkönum sem...

Áform um alþjóðlegt vöktunarnet á losun og bindingu GHL

Nýjasta talan yfir magn koltvísýrings í andrúmsloftinu, þegar þetta er skrifað, er 424,32 ppm. Sú tala þýðir að af hverjum milljónum einingum í andrúmsloftinu eru 424,32 koltvísýringur. Talan er fengin frá rannsóknarstöðinni í Mauna Loa í Hawaii,...

Góð dæmi um réttlát umskipti – Ný skýrsla

Með því að gera ráð fyrir þjálfun starfsfólks og að því sé gert kleift að beita nýrri tækni og höndla nýjar áskoranir er hægt að auka líkurnar á því að loftslagsaðgerðir skili árangri til langs tíma. Þessa ályktun má draga af nýrri skýrslu UN...

Binda einhver ríki meira kolefni en þau losa?

Alls hafa 93 lönd í heiminum, samkvæmt Climatewatch, lýst því yfir formlega að þau stefni að kolefnishlutleysi. Ísland er á meðal þeirra tuttugu landa sem hafa bundið slíkt markmið í lög, en Ísland skal verða orðið kolefnishlutlaust samkvæmt lögum...

Hitastig sjávar og loftslagsbreytingar

Meðalyfirborðshiti sjávar á jörðinni hefur aldrei mælst jafnhár og nú í apríl, eða 21,1 gráða. Þar með hefur metið verið slegið frá því í mars 2016, en þá mældist hitinn 21 gráða. Mælingar undanfarinna áratuga hafa leitt í ljós að hitastig sjávar...