Fundargerð 27. fundar Loftslagsráðs

16. september 2020

Mætt: Halldór Þorgeirsson, Guðmundur Þorbjörnsson, Ragnhildur Freysteinsdóttir, Maríanna Traustadóttir, Sævar Helgi Bragason, Guðfinna Th. Aðalgeirsdóttir, Jóhanna Harpa Árnadóttir, Sigurður Eyþórsson, Sigurður Thorlacius, Árni Finnsson, Steingrímur Jónsson, Hildur Hauksdóttir, Hrönn Hrafnsdóttir. Guðný Káradóttir verkefnisstjóri skráði fundargerð.  Guðmundur Þorbjörnsson var boðinn velkominn en hann sat sinn fyrsta fund í Loftslagsráði.

Fundurinn var haldinn í Háhyrnu, Skuggasundi 3. 

Fundarritari var Guðný Káradóttir.

Fundargerð síðaar fundar

Fundargerð síðasta fundar var samþykkt með breytingum.

Starfsreglur fyrir Loftslagsráð

Formaður lagði til ákveðið ferli og verklag við mótun starfsreglna. Fyrsti áfangi var umræða á síðasta fundi, nú er verið að ræða efni þeirra, næst verður innihald og orðalag rætt og stefnt að því að samþykkja starfsreglurnar fyrir lok ársins. Þetta var samþykkt.

Fyrir fundinum lá samantekt með tillögu að efnisyfirliti og efnisatriðum í starfsreglum Loftslagsráðs sem verkefnastjóri kynnti. Starfsreglum er ætlað að setja umgjörð og viðmið um starfsemi Loftslagsráðs. Markmið þeirra er að stuðla að trausti og trúnaði í samskiptum og við meðferð upplýsinga, sem og að stuðla að gagnsæi í starfinu. Reglunum er ætlað að gilda um starf fulltrúa í Loftslagsráði og starfsfólk.

Fulltrúar voru sammála um að hafa reglurnar einfaldar í byrjun og skýrar, en hægt er að endurskoða reglulega og bæta við þær. Í umfjöllun um meðferð upplýsinga og stjórnarhætti kom fram þörf fulltrúa í ráðinu fyrir að geta kynnt upplýsingar í baklandinu. Einnig kom ábending um að hafa inni ákvæði í reglunum um hvernig verklag er viðhaft í kringum ákvæði í lögunum um verkefni Loftslagsráðs. Mikilvægt talið að kveða skýrt á um hverjir eru talsmenn ráðsins út á við. Rætt um þagnar- og trúnaðarskyldu og þörf á að tryggja líka trúnað verktaka sem vinna fyrir ráðið. Ábending kom fram um að vísindin séu útgangspunktur í starfinu, auk lagarammans. Einnig var rætt um hversu miklar kröfur eru gerðar til fulltrúa í ráðinu, um hæfni og að vera óháður hagaðilum, ekki megi þiggja gjafir o.fl.

Samþykkt var að fela verkefnisstjóra að gera fyrstu textadrög að starfsreglum, sem byggja á umræðum á fundunum og tillögum, og leggja fram fyrir næsta fund. 

Starfsáætlun 2020-2021  

Formaður kynnti að á þessum fundi væru tvö atriði rædd; fundaröð Loftslagsráðs og ábyrg kolefnisjöfnun.

Verkefnisstjóri rifjaði upp atriði úr samskiptastefnu og sagði frá helstu verkefnum á sviði greiningar og miðlunar. Þá var kynnt tillaga um viðburði, annars vegar fundarröð um markmið og aðgerðaáætlun til 2030 og hins vegar samstarf við breska sendiráðið á Íslandi um að halda viðburð til að kynna COP26 sem haldið verður í Glasgow í nóvember 2021. Samþykkt var að halda áfram undirbúningi við þessa viðburði.

Formaður rifjaði upp umfjöllun og álit Loftslagsráðs um ábyrga kolefnisjöfnun.  Rætt var um hvernig mál hafi þróast síðan í vor. Fundurinn samþykkti að veita formanni umboð til að gera drög að áliti um ábyrga kolefnisjöfnun og bera það undir næsta fund.

Þá var rætt um framgang við mótun starfsáætlunar og mun verkefnisstjóri vinna heildstæð drög að starfsáætlun sem lögð verða fyrir næsta fund.  

Önnur mál

Engin önnur atiriði undir önnur mál.

Fleira var ekki rætt og fundi slitið

Fréttir

Málþing um stjórnun loftslagsmála og hlutverk loftslagsráða

Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytið og Loftslagsráð boða til málþings um stjórnun loftslagsmála og hlutverk loftslagsráða. Á málþinginu verður fjallað á fræðilegan hátt um stjórnun loftslagsmála (e. climate governance) og hlutverk...

Breytingar á Loftslagsráði í undirbúningi hjá umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytinu

Í minnisblaði sem Guðlaugur Þór Þórðarson umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra kynnti á dögunum fyrir ríkisstjórninni kemur fram að hann hyggst þróa og efla Loftslagsráð svo það geti sinnt lögbundnu...

Uppgjör Loftslagsráðs

Loftslagsráð lýkur senn fjögurra ára skipunartíma sínum. Af því tilefni lagði ráðið mat á þann árangur sem náðst hefur, eða ekki náðst, síðustu fjögur árin í viðureigninni við loftslagsvá hérlendis og gaf út í skjali er nefnist: Uppgjör...

Tölum skýrt og verum hreinskilin til að vita hvar við stöndum

Á Loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna, COP28, í lok þessa árs verður í fyrsta skipti kynnt svokallað stöðumat heimsins, eða global stock take. Stöðumatinu er ætlað að gefa nákvæma mynd af því hvar þjóðir veraldar eru staddar þegar kemur að...

Bráðnun jökla að aukast

Samkvæmt niðurstöðum nýrrar alþjóðlegrar rannsóknar hafa jöklar á Suðurskautslandinu og á Grænlandi bráðnað mun hraðar á undanförnum áratugum en áður var talið. Árleg bráðnun jöklanna hefur sexfaldast frá 1992 og sjö verstu árin hvað varðar...

Hlýnun stefnir yfir 1,5 gráðu mörkin á næstu árum

Fjármálaáætlun fyrir árin 2024-2028 hefur nú verið kynnt. Hún hefur að geyma áætlun um þróun ríkisútgjalda og tekna, og þar eru lagðar á borðið þær áherslur sem einkenna skulu umsvif hin opinbera á komandi árum. Áætlunin er byggð á spálíkönum sem...

Áform um alþjóðlegt vöktunarnet á losun og bindingu GHL

Nýjasta talan yfir magn koltvísýrings í andrúmsloftinu, þegar þetta er skrifað, er 424,32 ppm. Sú tala þýðir að af hverjum milljónum einingum í andrúmsloftinu eru 424,32 koltvísýringur. Talan er fengin frá rannsóknarstöðinni í Mauna Loa í Hawaii,...

Góð dæmi um réttlát umskipti – Ný skýrsla

Með því að gera ráð fyrir þjálfun starfsfólks og að því sé gert kleift að beita nýrri tækni og höndla nýjar áskoranir er hægt að auka líkurnar á því að loftslagsaðgerðir skili árangri til langs tíma. Þessa ályktun má draga af nýrri skýrslu UN...

Binda einhver ríki meira kolefni en þau losa?

Alls hafa 93 lönd í heiminum, samkvæmt Climatewatch, lýst því yfir formlega að þau stefni að kolefnishlutleysi. Ísland er á meðal þeirra tuttugu landa sem hafa bundið slíkt markmið í lög, en Ísland skal verða orðið kolefnishlutlaust samkvæmt lögum...

Hitastig sjávar og loftslagsbreytingar

Meðalyfirborðshiti sjávar á jörðinni hefur aldrei mælst jafnhár og nú í apríl, eða 21,1 gráða. Þar með hefur metið verið slegið frá því í mars 2016, en þá mældist hitinn 21 gráða. Mælingar undanfarinna áratuga hafa leitt í ljós að hitastig sjávar...