Þrítugasta loftslagsráðstefna Sameinuðu þjóðanna, COP30, mun fara fram í Belém í Brasilíu í nóvember. Þessi ráðstefna hefur verið talin sérstaklega  mikilvæg meðal annars vegna þess að þá stendur til að markmið þjóða heims um samdrátt í útblæstri gróðurhúsalofttegunda verði uppfærð.  Þessi markmið kallast landsframlög, eða Nationally Determined Contributions (NDC).

Allt frá því Parísarsamningurinn var samþykktur árið 2015 hefur aðildarþjóðum samningsins verið gert að uppfæra landsframlög sín á fimm ára fresti. Þá er komið að því að þjóðirnar setji sér markmið, og ákvarði landsframlögin sín, í þriðja skiptið, og er því talað um NDC 3.0.  Landsframlögin eiga að sýna hvað þjóðirnar, hver um sig, treysta sér til þess að draga saman mikið í útblæstri til ársins 2035, og sameiginlega eiga markmiðin að stuðla að því að hlýnun jarðar fari ekki yfir 1,5 gráðu, miðað við hitastig fyrir iðnbyltingu, eins og markmið Parísarsamningsins kveður á um.

Níu mánuðum fyrir loftslagsráðstefnuna, þann 10.febrúar, áttu þjóðir heims — en næstum allar þjóðir eru aðilar að loftslagssamningi Sameinuðu þjóðanna—að leggja fram landsframlög sín, en einungis 13  þjóðir lögðu þau fram í tæka tíð.   Nú þegar tæpir sex mánuðir eru í ráðstefnuna hefur einungis 22 þjóðir skilað landsframlagi, eins og sjá má á yfirlitssíðu Sameinuðu þjóðanna um landsframlög.

Þetta eru slæmar heimtur og ekki er alveg ljóst hverju sætir. Líklega hefur það þó haft áhrif að skrifstofa Loftslagssamningsins hefur í raun lagt á það meiri áherslu að þjóðirnar vandi til verka, fremur en að þær skili á tilsettum tíma.  Þannig var haft eftir Simon Stiell, yfirmanni loftslagsmála hjá Sameinuðu þjóðunum, í ræðu í Brasilíu í byrjun febrúar, að leggja ætti höfuðáherslu á gæði landsframlaganna. Ef þjóðir þyrftu meiri tíma til þess að vanda sig, þá yrði svo að vera.

Landsframlögin eru ekki einungis tölur á blaði, heldur býr mikil vinna að baki. Markmiðunum þurfa svo að fylgja metnaðarfullar aðgerðir sem skila samdrætti í útblæstri eða bindingu kolefnis úr andrúmslofti. „Vegna þess að þessar þjóðaráætlanir eru einhver mikilvægustu stefnuplögg sem ríkisstjórnir munu vinna að á þessari öld, er mikilvægt að við leggjum áherslu á að þau séu vel unnin,“ sagði Simon Stiell í ræðu sinni.

Í september, um það leyti sem leiðtogar heims koma saman á hinu árlega Allsherjarþingi Sameinuðu þjóðanna, stendur til að aðalritari Sameinuðu þjóðanna muni kalla saman sérstakan leiðtogafund um landsframlögin. Ríkistjórnir hafa í raun tíma fram í september til þess að klára landsframlögin í tæka tíð fyrir COP30.  Í september verður hafist handa við að greina þau landsframlög sem þá verða komin, með það að markmiði að vinna skýrslu um samanlögð áhrif þeirra á framtíðarlosun. Sú skýrsla verður svo lögð fyrir loftslagsþingið og rædd þar.

Mikið mæðir á landsframlögunum að þessu sinni. Markmiðin hingað til hafa alls ekki reynst nægjanleg. Talið er að núgildandi samanlögð landsframlög, verði þeim fylgt eftir, muni leiða til 2,6-3,1 gráðu hlýnunar á þessari öld, sem myndi hafa gríðarleg skaðleg áhrif í för með sér á vistkerfi og lífsskilyrði á jörðinni.  Væntanleg landsframlög þurfa því að vera mun metnaðarfyllri en þau sem nú eru í gildi.

Áætlað hefur verið að til þess að halda hlýnun andrúmsloftsins í skefjum, innan eins og hálfs gráðu markanna, þurfi að minnka útblástur um 42% á heimsvísu fyrir 2030, og 57% fyrir 2035. Landsframlögin nú — hin svonefndu NDC 3.0 — þurfa að vera í samræmi við þessar tölur.

Unnið er að uppfærðum markmiðum Íslands, en Ísland er meðal þeirra þjóða sem hefur ekki skilað nýju landsframlagi. Eins og fram kemur í umfjöllun um skuldbindingar Íslands hér annars staðar á síðunni hefur Ísland skilað landsframlögum á skrifstofu loftslagssamningsins tvisvar, fyrst árið 2016 og aftur í febrúar 2021.  Í því landsframlagi kemur fram að Ísland stefnir að 55% samdrætti nettólosunar fyrir árið 2030, miðað við árið 1990. Að þessu markmiði er unnið í samvinnu við aðildarríki Evrópusambandsins og EES.  Á þessari stundu er óvíst hvenær þau ríki ná sameiginlegri niðurstöðu um uppfærð landsframlög en kapp er lagt á að ljúka því fyrir COP30.

Þá er bara að vona, í samræmi við áherslur Simon Stiell,  að gæði vinnunnar verði þeim mun meiri.